Wśród bursztynów z inkluzjami, które trafiły do kolekcji Sławomira Dereckiego, jeden szczególnie przykuł uwagę. W przezroczystej żywicy spoczywała doskonale zachowana muchówka, jakiej wcześniej nie udało się zaobserwować w żadnym z poznanych zbiorów. Po dokładnym zbadaniu okazało się, że to prawdziwa sensacja. Owad żył około 40 milionów lat temu, w epoce eocenu, kiedy na terenach dzisiejszej Środkowej Europy rozciągały się wilgotne, tropikalne lasy.

🪶 Bursztyn – kapsuła sprzed milionów lat

Bursztyn, czyli skamieniała żywica drzew iglastych, to naturalna kapsuła czasu. Zatrzymuje w sobie ślady minionych światów – fragmenty roślin, owady, pająki czy drobne pęcherzyki powietrza sprzed milionów lat. Dzięki temu pozwala nam lepiej zrozumieć życie, które istniało na Ziemi w odległych epokach.

W przypadku tego znaleziska mamy do czynienia z przedstawicielem rodziny Tabanidae (bąkowate), który zachował się w wyjątkowo dobrym stanie. Co ważne, ciało, skrzydła i aparat gębowy owada są widoczne w detalach, dlatego możliwe było jego dokładne opisanie.

Ten okaz, nazwany roboczo Tabanidae Derecki, stał się ważnym punktem odniesienia dla badań nad fauną eocenu i historią bursztynu bałtyckiego.

🌿 Co mówi nam ta mucha o przeszłości Europy?

Analiza inkluzji potwierdza, że w okresie eocenu klimat Europy był znacznie cieplejszy niż dziś. W tamtym czasie lasy porastające obszar dzisiejszego Bałtyku przypominały współczesne dżungle Azji Południowo-Wschodniej. Właśnie dlatego obecność muchówki z rodziny Tabanidae świadczy o bujnym, wilgotnym środowisku, w którym żyły ssaki, ptaki i owady tropikalne.

„Ten bursztyn od razu zwrócił moją uwagę. Struktura owada była zbyt dobrze zachowana, by był to przypadkowy fragment. Nigdy wcześniej nie widziałem podobnej muchówki – wiedziałem, że to coś wyjątkowego” – wspomina Sławomir Derecki.

Dzięki takim odkryciom możliwe jest odtworzenie dawnego świata – jego klimatu, roślinności i ekosystemów.

🔬 Od pasji do nauki

Odkrycie Tabanidae Derecki to przykład, jak pasja do natury i rzemiosła może prowadzić do prawdziwych odkryć naukowych. W pracowni Galerii Derecki bursztyny z inkluzjami nie są traktowane jedynie jako ozdoba, lecz także jako fragment historii Ziemi.

Każdy okaz jest dokładnie analizowany, dokumentowany i przechowywany, aby zachować wiedzę o dawnych ekosystemach. W ten sposób rzemiosło, sztuka i nauka spotykają się w jednym miejscu.

❓FAQ

Czym są inkluzje w bursztynie?
Inkluzje to naturalne wtrącenia w bursztynie – najczęściej owady, fragmenty roślin lub powietrze, które zostały uwięzione w żywicy miliony lat temu.

Jak stary jest bursztyn bałtycki?
Większość bursztynów z rejonu Bałtyku pochodzi z okresu eocenu i ma około 40–45 milionów lat.

Dlaczego Tabanidae Derecki jest wyjątkowy?
Zachował się w doskonałym stanie, a jego cechy morfologiczne wskazują na gatunek dotąd nieznany w inkluzjach bursztynowych Europy Środkowej. Co więcej, jego odkrycie otwiera nowe możliwości badań nad prehistoryczną fauną regionu.

Zobacz archiwalny artykuł:

Przekazanie podziękowania przez prof. dr hab. Barbarę Ceranowicz, kierownika Działu Bursztynu PAN i dr Jana Kuprianowicza w auli Politechniki Warszawskiej na wystawie minerałów i skamieniałości.